
Arabuluculuk
Arabuluculuk tarafların içerisinde yer aldığı anlaşmazlığı,
tarafsız olan üçüncü kişi yardımıyla mahkemeye gitmeden veya mahkemenin
yönlendirmesiyle çözebilecekleri bir yöntemdir. Bu kavram iki başlık altında
incelenmedir.
İhtiyari arabuluculuk, bir
arabulucuya gitme zorunluluğunun olmadığı halde, uyuşmazlık durumunu çözmek
için buraya gitme durumudur. Her türlü özel hukuk uyuşmazlığı ile alakalı bu
yola başvurulabilir.
İkincisi ise zorunlu arabuluculuk olmaktadır. Bazı uyuşmazlıklar için mahkemeye
dava açma öncesinde, bir arabulucuya gitme zorunluluğu yer almaktadır. Bu
bakımdan bir dava şartı oluşturur. Eğer gidilmemişse, dava şartı yerine
getirilmediği için kabul edilmez.
İhbar tazminatı, fazla mesai
ücreti, maaşlar gibi bazı konular buraya girmektedir. Ancak suç oluşturan
fiiller ile alakalı uyuşmazlıklar bu yolla değil, uzlaştırma büroları
tarafından çözümlenmektedir.
İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk
İş hukukunda zorunlu arabuluculuk geniş bir konuyu ele almaktadır. İşçi ve
işveren arasında olan yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti ve maaş ile
alakalı durumlar bu kapsama girmektedir. Bu nedenle işçi ve işveren arasında
olan hukuki sorunu çözmek için öncelikle arabulucuya gitmek gerekir.
İşe iade davaları da bu kapsama
girmektedir. Bu tür davalar iş sözleşmesinin, hukuka aykırı bir biçimde
feshedilmesi durumunda, işçinin işe dönemsini sağlamaktadır. İşçi bu durumda
dava açmadan önce, arabuluculuk yoluna
gitmelidir.
Gerekli talep yapılıp, işlemler
gerçekleştirildikten sonra anlaşmaya varılamazsa; son tutanağın düzenlenmiş
olduğu zaman dilimini takriben 2 hafta içerisinde iş mahkemelerine müracaat
ederek dava açabilir. Ancak taraflar aralarında anlaşmışsa, aynı sürede
uyuşmazlık iş mahkemesi yerine özel mahkemede de görülebilir.
Eğer işe başlama konusunda
anlaşma olmuşsa işe başlama tarihi, ücret ve diğer hakların parasal miktarı,
başlatılmaması halinde tazminatın parasal miktarı belirlenmelidir.
Kıdem Tazminatında Zorunlu Arabuluculuk
Zorunlu arabuluculuk, kıdem tazminatında da yer almaktadır. Bu
tazminat, belirli koşulların sağlanması durumunda iş yerinde çalışıldığı sürece
kazandığı kıdemin karşılığı olarak, işçiye işveren tarafından ödenmektedir.
Bunun için en az 1 sene çalışmak
gerekir. Eğer bunu hak ettiği halde alamamışsa, işçi arabulucuya giderek
uyuşmazlık için çözüm isteyebilir. Bundan sonra çözüm alınamamışsa, mahkeme
sürecine gidilebilir.